Жаңалықтар

СЕНІМ — МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТТІҢ НЕГІЗІ

Қазақстанда қызметтік этика мәселелері азаматтардың билік институттарына деген сенімін нығайтудың басты бағыттарының бірі болып қала береді. Мемлекеттік қызмет — бұл тек лауазымдық міндеттерді орындау ғана емес, сонымен қатар моральдық тұрақтылықты, әділдікті және қоғам алдындағы ішкі жауапкершілікті талап ететін миссия. Бұл қағидаттар «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» заңда және мемлекеттік қызметшілердің Әдеп кодексінде бекітілген.

Кодекске сәйкес, әрбір мемлекеттік қызметші адалдықтың, азаматтарға құрметпен қараудың және мінез-құлықтағы қарапайымдылықтың үлгісі болуы тиіс. Ол мемлекеттік органның беделіне нұқсан келтіруі мүмкін әрекеттерге жол бермеуге және мүдделер қақтығысы туындаған жағдайлар туралы хабарлауға міндетті. Мемлекеттік қызметтегі этика — бұл формальды норма емес, теріс пайдалану мен сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің алдын алудың тиімді құралы. Бұл нормаларды бұзу тәртіптік, әкімшілік немесе тіпті қылмыстық жауапкершілікке әкеп соғады — бұзушылықтың ауырлығына байланысты.

Ерекше алаңдатушылық тудыратын жағдайлар — мемлекеттік органдардың басшылары өз қарамағындағы қызметкерлерге дөрекілік танытып, оларды қорлап немесе бейәдеп сөздер айтқан кездер. Мұндай мінез-құлық қорқыныш пен тәуелділік атмосферасын қалыптастырып, моральдық ахуалды ғана емес, бүкіл мемлекеттік басқару жүйесінің беделін де әлсіретеді. Көптеген қызметкерлер шағымданудан қорқады, өйткені қысымға ұшырау немесе жұмыстан айырылу қаупі бар. Бұл жағдай басшылардың жауапкершілігі мен қызметкерлерді ішкі қорғау тетіктерін күшейтудің қажеттілігін көрсетеді.

Бүгінде этикалық нормаларды бұзу, сипаты мен салдарына қарай, тәртіптік теріс қылық, әкімшілік немесе қылмыстық құқықбұзушылық ретінде жіктеледі. Заңдар бар болғанымен, көптеген азаматтар этика нормалары бұзылған жағдайда қайда жүгінуге болатынын білмейді, ал әдеп жөніндегі уәкілдердің де кейде өкілеттігі шектеулі. Сондай-ақ, қоғамдық бақылау тетіктері жеткілікті дамымаған, ал хабарлаушылар сенімді қорғаныссыз қалып отыр.

Мемлекеттік аппараттағы этикалық мәдениетті жетілдіру үшін ашықтық пен айқындық қажет. Тәртіптік шаралар туралы қоғамды хабардар ету, бұзушылықтар жөнінде анонимді хабарлау арналарының дамуы және ұжымдағы моральдық ахуал үшін басшылардың жеке жауапкершілігін арттыру маңызды. Сонда ғана қызметтік этика мемлекеттік қызметшінің кәсіби болмысының бір бөлігіне айналады. Мемлекеттік қызмет — ең алдымен қоғамға қызмет ету, ал мемлекеттік қызметшінің жеке үлгісі азаматтардың мемлекетке деген сенімінің деңгейін анықтайды.

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *

Back to top button