2 шілдеде Atameken Business телеарнасында Алматыдағы жаңа бастама туралы айтылды: колледж студенттері арасында құмарпаздықтың өсуін тоқтату үшін аудан әкімдіктері мен қоғам қайраткерлері студенттерге ақша бермей, оның орнына азық-түлік себетін беруді ұйғарды.
Бұған себеп — жастар онлайн казинолар мен бәс тігулерге шәкіртақылары мен түскі ас ақшаларынан ұтылып, құмар ойындарға әуестенгені алаңдатарлық жағдайлар туғызуда. Бұл шара студенттерді құмар ойындарға қолма-қол ақша жұмсау мүмкіндігінен айыруға бағытталған.
Бірақ мәселе студенттерде емес. Бұл терең жүйелі қателіктің нәтижесі.
Қазақстанда онлайн-казиноларға ресми тыйым салынғанына қарамастан, ел көлеңкелі ойын қызметтері бойынша ең тиімді нарықтардың бірі болып қала береді. Себебі – заңды ойын бизнесі шамадан тыс реттеу мен шектеулердің салдарынан бәсекеге қабілеттілігін жоғалтып, іс жүзінде жойылып кетті. Бос қалған орынды жылдам заңсыз операторлар басып алды, олар агрессивті цифрлық инфрақұрылымды пайдаланып, барлық тыйымдарды айналып өтіп жұмыс істеуде.
Нәтижесінде, жасырын онлайн-казинолар мен бәс тігулер қосымшалары қол жетімді, жастар жабық Telegram арналары, стримдер мен әлеуметтік желілер арқылы қатысады, бұғаттау және сүзу көбінесе тиімсіз.
Жағдайды өзгерту үшін көлеңкелі нарыққа ашық, бақыланатын және бәсекеге қабілетті балама құра отырып, заңды, лицензияланған ойын бизнесін дамыту қажет. Бұл ретте заңсыз құмар ойындарды ұйымдастырғаны үшін ғана емес, сонымен қатар оған қатысқаны үшін, оның ішінде заңсыз онлайн платформалар арқылы бәс тігулер үшін де нақты жауапкершілікті заңнамаға енгізу қажет. Және азаматтарды тарту схемаларына киберконтрольді күшейту.
Ақшаны өнімдерге ауыстыру — бұл шешім емес, керісінше, алдағы қиындықтарды болжаудың жоқтығынан туындаған үмітсіз әрекет. Ал мемлекет жүйені өзі емдеуге кіріспесе, жастар арасында өршіп бара жатқан құмарпаздықтан бізді ешбір қоржын құтқара алмайды.
Бір қызығы, бұл студенттер өсіп, жұмысқа орналасқанда не болады? Егер олар қайтадан «ойнауға» шешім қабылдаған жағдайда? Оларға жалақының орнына азық-түлік жәшіктерін бере ме?